Op zoek naar Sandra, op zoek naar mezelf.

Het is vandaag Moederdag 2021 en ik zit in een vakantiehuisje in Drenthe met de jongens. Moederdag. Normaal gesproken een dag waarop mama verwend wordt. Met kusjes en knuffels (‘knussels’ noemde Sandra dat), mooie tekeningen en cadeautjes en uiteraard een ontbijt op bed. Maar vandaag niet. De jongens liggen nog in bed en ik heb de hele ochtend door Sandra’s foto’s en filmpjes zitten bladeren. Hoe moet je nu Moederdag vieren, vraag ik me al weken af. Ik ga met de jongens straks naar de 999 vragen kijken, die San heeft beantwoord. Ik wil wat mooie foto’s en leuke filmpjes bekijken samen. En dat was het dan. Over naar de orde van de dag hier en dat is buiten spelen..

Moederdag

De blogs van San

“Het is alweer 3,5 maand geleden sinds mijn laatste post. Wat vliegt de tijd. Er is zoveel te vertellen, ik waarschuw maar alvast: dit gaat een heel lang bericht worden...”

Er is nieuws over een herdenkingsbankje, de mini bieb, verbouwingen aan ons huis en uiteraard ook weer een aantal brieven en liedjes van San.

Maar ik wil beginnen met te vertellen hoe San haar blogs maakte. Dat was ik al van plan omdat ik wilde uitleggen dat San iedere dag in etappes aan het schrijven was.

Ze maakte korte notities op haar telefoon, die ze daarna ging uitwerken op haar laptop. En zoals de meeste schrijvers, ging ze haar teksten herlezen en herschrijven waar nodig. Maar nu ik weer wil schrijven realiseer ik me dat ik dat heel anders doe. Ik loop ermee rond in mijn hoofd, stel het uit omdat het confronterend is en ga er dan uiteindelijk voor zitten om het er allemaal ‘in een keer‘ uit te gooien.

Gisteren zag ik in Sandra’s telefoon een notitie voor een blog, gedateerd op 29-11-2020. Terwijl ik die notitie las, besefte ik dat dit haar aantekeningen waren voor een blog die ze niet meer heeft kunnen schrijven. Ik wil die aantekeningen graag met jullie delen, de blog die dit had kunnen worden mogen jullie er zelf bij denken..

Aantekeningen ongeschreven blog San:

“Conversation is the image of the mind. As the man is, so is his talk.’ – Publilius Syrus.”

Een week vol gesprekken. Over uiteenlopende onderwerpen. Van gratis menstruatie producten, tot wanneer heb ik exact mijn grens bereikt en ik kies voor euthanasie. Van bidprentjes tot de enorme spieren van Dwayne Johnson. Van nog te lezen boeken, tot in staat zijn om een moord te plegen.

Van Sinterklaas met rendieren in plaats van Pieten, tot kinderen vanaf 13 jaar die verplicht alleen moeten zitten tijdens een uitvaart met coronamaatregelen. Het ene onderwerp zo afschuwelijk dat ik spreekwoordelijk het gif in mijn mond proef en het andere zo leuk dat ik pijn krijg in mijn kaken.

Breekmomentje, wanneer je man dapper vecht tegen zijn tranen om de gezellige sfeer niet te verpesten, terwijl ‘the show must go on’ op de achtergrond speelt.

Liedje kinderkoor Ralph.

42-jarige man uit Wijchen.

Blog Martine vermelden: www.martineschrage.com

Gesprekken met controlearts, met uitvaartbegeleidster, met mijn kanker.

Nieuwsbericht 20 jaar euthanasie.

Kanker discrimineert niet.

Corona vaccin: moeder knuffelen, graf schoonvader bezoeken, kind eindelijk naar school, vriendin echt zien en niet alleen door glas.

Overdosis geluid:

- tv aan Lubach

- droger piep

- medicijn alarm

- boren bij de buren

- autoradio dreun

Bijlages:

- filmpje Bram doet water challenge

- creëer je eigen achtbaan. Filmpje Linda.

Wereldrecord speedmarsen korps mariniers.

Ooit nog eens. Cindy bezoeken, het gesprek aangaan met een demon uit het verleden. Geen energie meer in steken. Liever oude huis bezoeken, maar hoe dan met corona? Liever oud beeldmateriaal opsporen van papa. Maar kastje muur verhaal. Berusten dan maar.

Scary thoughts. Wat als Rut iets overkomt? Wat als genieten van het leven, van kleine dingen bemoeilijkt wordt door Corona? Hoe sterk kun je zijn.

Wat als je alles hebt om gelukkig te zijn, maar je bent het niet? Toen ik je zag, Nu ik je zie. All Stars, zingen, piano, acteren. Wat herinneren kinderen zich later nog?

Soul food / spotify uitproberen.

999 vragen.

Silence listens.

Hoe vind je je plek in het leven? Dat innig zeker weten: dit is goed. Hier hoor ik. Zo wil ik zijn. Dit wil ik doen.

Lenette stelt nooit teleur. In februari al eens gedeeld, maar ook nu streelde de humor de rauwe randen tot ze zacht waren.

Budget bucketlist.

Ongelijkheid, oneerlijkheid. Geloof, religie. Humanist, Boeddhist, Atheïst, etc. Het goede triomfeert altijd over het kwade. Zo niet, dan zou de menselijke soort niet meer bestaan. Love for life.

(nooit een strijd, want verliezen betekent niet goed genoeg en dat is kwetsend en niet waar.)

(Kwetsbaar zijn; In rolstoel voelde ik me klein en kwetsbaar. Ik zal nooit de eerste keer vergeten in de hal van het Erasmus samen met het groene monster en het witte spook. Verschrikkelijk.)

Herdenkingsbankje Moerenburg

Na Sandra’s overlijden hadden vrienden van ons het idee om een herdenkingsbankje te laten plaatsen in Moerenburg. Omdat zij bij het Waterschap de Dommel en Gemeente Tilburg (beide eigenaar van delen van Moerenburg) werken, konden zij dit bij hun werkgevers geregeld krijgen. Supermooi initiatief. Vooral omdat San zo graag in Moerenburg kwam. Om te wandelen, de hond uit te laten, te fotograferen en om naar de voetbalwedstrijden van Max en Bram te kijken. Vaak nam ze dan een thermosfles met thee of met warme havermoutpap mee. Of allebei.

Nadat we maanden geleden een verkenningstocht door Moerenburg hadden gemaakt (op zoek naar geschikte locaties voor het bankje), bleef het heel lang stil en onduidelijk of het bankje er zou komen en zo ja, waar dan. Iets met ambtelijke molens... Totdat ik vorige week maandag werd gebeld dat het bankje is geplaatst. Het staat direct aan het kunstgrasveld van Were Di. Er moet alleen nog een tekst op komen te staan, zodat het San’s bankje wordt. Nogmaals bedankt W&S!

Mini bieb

Sandra’s mini bieb “Leeshonger” blijft het goed doen.

Er komen dagelijks mensen (vaste klanten) langs om te kijken en boeken te pakken of te plaatsen. Soms plaatsen ze zoveel, dat ik er boeken uit moet halen, omdat ze er anders uitvallen als je de deurtjes opendoet. Af en toe komen mensen met volle tassen of dozen boeken aanzetten, die ik dan binnen bewaar totdat er ruimte is in de mini bieb. Ik heb er een aparte boekenkast voor vrijgemaakt in de berging, zoveel boeken hebben we.

Een deel van de boeken is al bezorgd bij Sterk Huis en een ander deel staat klaar om naar de Boekenschop te brengen.

Onze uitvaartbegeleidster Marlies stuurt me nog regelmatig foto’s van mini biebjes die ze tegenkomt. Omdat ze dan aan San moet denken en mij een hart onder de riem wil steken.

Verbouwingen thuis

Na jaren van praten, uitstellen en uiteindelijk dan toch maar plannen, zijn in februari en maart eerst de kozijnen aan de achterkant vervangen en daarna is de nieuwe keuken geplaatst. Beiden hadden San en ik samen uitgekozen, hoewel mijn mening hierin ‘enigszins ondergeschikt’ was. Sandra kon er namelijk echt last van hebben als iets niet naar haar smaak was. Daarom liet ik de meeste keuzes, zoals kleur en stijl aan haar over. En dat was ook helemaal niet erg, want ze had er een goed oog voor. Zij blij en dus ik blij. Helaas heeft ze er zelf nooit van kunnen genieten, maar ik denk dat ze superblij zou zijn geweest met de keuken. Na enige tijd de inductie kookplaat te hebben vervloekt, heb ik het koken daarop blijkbaar toch in de vingers gekregen.

Inmiddels ben ik bezig met de voorbereidingen van nog meer verbouwingen. Je moet wat in corona lockdown tijd. In september worden de kozijnen aan de voorkant vervangen. Daarnaast heb ik plannen voor de voor- en achtertuin, een nieuwe cv-ketel, dak- en gevelisolatie en een nieuwe badkamer. Hierbij zal ik zelf de keuzes moeten gaan maken qua stijl en kleur. Ik ben benieuwd wat dat gaat worden…

Brieven en liedjes van San

Wie bewaart, die heeft wat. En zo liggen er hier vier genummerde enveloppen voor me (2 t/m 5) met daarin een foto en een briefje. Toevallig lopen die gelijk met de maanden van het jaar. Wel zo handig als je lichtelijk autistisch bent aangelegd. Deze briefjes worden altijd vergezeld door een pakketje nieuwe kaarsen. En zo zijn er vier liedjes die San voor mij heeft uitgekozen, met een stukje tekst erbij.

Februari 2021

“Hi, daar ben ik weer.

Een nieuwe voorraad. Ik zou willen zeggen dat ik hoop dat het goed met je gaat. Dat hoop ik ook, maar ik snap dat dit niet zomaar kan. Toch weet ik dat je je best doet. Laat het vuur van de kaarsen je kracht geven. Dat probeer ik van mijn kant ook te doen, waar ik ook ben.

Ik hou van je.”

Die foto van Speelland heeft een speciale betekenis binnen ons gezin. Om meerdere redenen. Het is een van die foto’s die jarenlang op het prikbord in onze keuken heeft gehangen. Speelland is ook de plek waar we als jong gezin vaak kwamen, samen met de Beekse Bergen en het vakantiepark. Daar gingen we voor het eerst als gezin op vakantie, in een ‘jungalow’. Dat was lekker dichtbij huis en gaf toch een echt vakantiegevoel. Mochten we iets vergeten zijn mee te nemen (en dat gebeurde eigenlijk altijd wel), dan waren we zo huis om het op te pikken. Daarnaast kon de piepjonge Bram hier net zelfstandig lopen, maar een handje vasthouden was toch nog wel nodig.

Binnenkort gaat de Beekse Bergen weer open en dan ga ik zeker met de jongens nog eens terug voor rondje auto-safari (zoveel gedaan vroeger samen) en lekker wandelen langs alle dieren.

Het liedje dat San voor deze maand had gekozen is:

“Jij die niet zo gemakkelijk praat. En die me vertelde over dit liedje. Hoe je dit steeds weer raakte toen ik in het ziekenhuis lag & toen ik bij mama en Cees revalideerde. Dit raakte mij diep. Het verwoordt zo jouw gevoel op dat moment. Je worsteling met mijn ziekte, met hoe je er nou toch voor me kon zijn. Wat je kon doen. En wederom spreekt er zo uit hoe innig jij mij liefhebt. Een groter cadeau kan een man zijn vrouw niet geven. Zijn liefde voor haar. En je was er voor me hummie, echt. Er was weinig dat je kon doen toen, behalve er simpelweg zijn. En dat deed je, 24-7. Dat heb ik al die tijd zo gevoeld.”

Deze boodschap van San las ik op een moment dat het niet zo goed met me ging. Dat ik me inderdaad afvroeg of ik er wel genoeg voor haar ben geweest. Had ik niet meer moeten doen? Had ik…? Moest ik…? Kon ik…? Met deze tekst stelde ze me gerust. Precies op het moment dat ik dat het hardst nodig had. Dankjewel meiske.

Maart 2021

“Hoi Lief,

Het derde pakketje al. Drie maanden verder. Ik probeer me voor te stellen hoe jullie leven er momenteel uit ziet. Slapen de jongens goed? Slaap jij? Zeg alsjeblieft dat je gezond eet, dat je überhaupt voldoende eet. Maar wellicht helpt de kookclub je. Ik schiet even in de lach bij het idee dat de vriezer weer volgestampt zit met eten van mijn moeder en de jouwe… En er zijn genoeg kookboeken in huis. Die ‘Chicks’ kunnen je ook helpen. En misschien heb je alles wel heel goed in de hand. Helpt routine van koken, boodschappen en eten je wel. Ok, genoeg over eten.

Vertel je vrienden maar wat je mij zou willen zeggen. Of schrijf het op, verbrand het met deze kaarsen. Ja, ik weet dat ik de schrijver was van ons 2-en, maar ik kon het proberen. Smiley.

Liefs!”

Ja meiske, de jongens slapen goed. Gelukkig. Ik slaap redelijk nu, maar dat is niet altijd zo geweest de afgelopen maanden. ’s Avonds was ik vaak zo moe, dat in slaap vallen geen probleem was. Maar als ik dan middenin de nacht wakker werd, was doorslapen meestal niet meer mogelijk. Dan sta ik ‘aan’ en is de slaap ineens ver weg.

Gezond eten. San zou schaterlachend in haar handen klappen als ze wist dat ik bewuster ben gaan eten. Geen dieet of zo, maar gewoon gezondere keuzes qua ontbijt, lunch en avondeten. Iets minder vaak alcohol en chips pakken. En dat helpt. De eerste kilo’s zijn eraf. Zowel mijn moeder als mijn schoonmoeder springen nog regelmatig bij met avondeten. Oma Vicky komt iedere week een lekker maaltje brengen en op zondag mogen we daar ‘de lekkerste frietjes van de wereld’ komen eten. Oma Corrie had mij deze week getrakteerd op heerlijke asperges. De ‘chicks’ waar Sandra over spreekt zijn de ‘chicks who love food’. Daar hebben we een aantal kookboeken van staan. En als Sandra zegt dat we genoeg kookboeken hebben, dan bedoelt ze eigenlijk dat we meer dan een boekenkast vol hebben. Veel te veel voor mij.

Ik had San beloofd dat ik deze site zou blijven bijhouden. Maar ik denk dat ze stomweg verbaasd zou zijn, als ze kon zien dat ik deze posts hebt geschreven.

Het liedje van maart is:

“Ook dit nummer deelde je met me terwijl ik ziek was. Je liet het me horen in de auto, nadat je me een keer uit het ziekenhuis in Rotterdam had opgehaald. Je wilde me laten weten hoe diep je geraakt werd door mijn leed, hoe graag je me wilde beschermen tegen de pijn, tegen het verdriet. En hoe machteloos dat je je voelde, hoe wanhopig. Dit nummer zegt het allemaal. Praten via muziek, dat kun jij als de beste. Jij met je enorme muziekkennis. Wat ik met boeken heb, heb jij met muziek. Ik hoop dat muziek jou net zo zal troosten als boeken voor mij hebben gedaan.”

April 2021

“Dag schat,

Hoor jij Lorre de papegaai ook nog steeds bij die twee woorden? Wat was Bram dol op Piet Piraat en vooral op de show met Lorre. Ik stiekem ook… En dan kan ik het nu niet laten om je nog even te herinneren aan De Teletubbies… whahaha! Gelukkig voor jou hield Max meer van Pingu. “mama Pinpin” “kijk papa!”. Als ik ergens trots op ben dan is het wel op onze jongens. Wat zijn het fantastische kinderen, dankzij mij en dankzij jou. Hou vol Hummie! Probeer te lachen, hoe vaker hoe gemakkelijker het gaat. kus.”

De jongens ja. Ze hadden allebei zo’n speciale band met San. En mama kon ze ‘lezen’ als een open boek. Dan hoorde ik na mijn werkdag van San wat er allemaal gebeurd was op school of thuis. Precies dat vind ik nu het moeilijkste van het alleen ouder zijn: hoe gaat het met de jongens? Ik heb geen zesde zintuig of (vrouwelijke) intuïtie en als ik er met ze over praat, dan is het altijd “goed hoor!”. Maar ik denk dat het best goed met ze gaat. Ze spelen nog steeds met vriendjes, in ‘het echt’ en online. Ze gaan nog lekker trainen en het gaat goed op school. Max gaat komend jaar al naar de 3de klas en Bram gaat beginnen aan de middelbare school. Een mijlpaal die San graag had willen meemaken.

Sandra heeft deze keer dit liedje gekozen:

“Tja, dit liedje heb jij niet uitgekozen maar ik. Toch staat het in dit lijstje. Want het heeft voor mij wel met ons te maken. Omdat dit nummer mij zo raakt. Omdat ik dit liedje zou uitschreeuwen als onze situatie andersom was geweest en ik jou had moeten verliezen. Omdat ik de tekst zo kippenvel-achtig prachtig en raak vind. Omdat we beide onze vader missen en we niet weten hoe het nu met hen gaat. Waar gaan zielen heen? Omdat veel mensen niet weten wat te zeggen in deze situatie, want wat zeg je wanneer iemand is overleden? Ik weet het ook niet. Ik weet wel dat Kensington het hier bijzonder verwoordt.

”Dit nummer zat vanaf de eerste keer dat ik het hoorde in mijn hart verankerd. Ik zong het voor papa, voor jou, voor de jongens, voor mezelf. Steeds weer.”

Hoewel ik geen Kensington fan ben, had ik exact hetzelfde gevoel bij dit liedje. We hebben ook een aantal keer gesproken over ‘na de dood’. Waar geloven we in? Wat gebeurt er met je? Waar ga je heen? Wat maak je ervan mee, zowel lichamelijk als geestelijk? San hoopte van harte op een soort hemel waar ze naartoe mocht gaan. Dan fantaseerden we over dat ze een kopje thee kon gaan drinken met haar vader en al die vragen kon stellen, waar ze al die tijd mee rond is blijven lopen. Of dat ze kennis kon gaan maken met mijn vader, die San nooit gekend heeft. Volgens Bram moest ze maar de acteur van de ‘Black Panther’ gaan opzoeken, die ook is overleden aan kanker, want “die is sterk mama en die zal jou wel beschermen”.

Mei 2021

“Klein maar fijn. Het zijn de details die ertoe doen. Ook kleine vlammetjes kunnen een groot vuur maken. Je best doen is genoeg. En zeg niet dat dit niet zo is. Ik snap dat het zo kan voelen, maar jij kunt dit. Echt!

Ik heb geen idee welke maand het is, of het lente, zomer of al herfst of winter is. Misschien is het buiten wel 30 graden en daar zit jij dan, opgescheept met kaarsen. Je kunt ze beste bewaren hoor als je dat wilt. Proost maar op ons met een waterijsje. Smiley. Love you.”

Die eerste paar zinnen tonen maar weer aan, hoe goed San mij kende. Van een vrij nuchtere, zelfverzekerde man, ben ik een twijfelaar geworden, onzeker ook over allerlei dingen. Doe ik het wel goed met en voor de jongens? Wat deed San altijd in deze situatie? Wat zei zij allemaal in haar gesprekjes met de jongens? Ze heeft mij vorig jaar zien veranderen, mij gebukt zien gaan onder de onmogelijke situatie van haar ziekte. Dat vond ze vreselijk en voelde ze zich zelfs schuldig over. Hoezeer ik mijn best ook deed om de woorden te vinden om dat te ontkrachten, het is hoe Sandra in elkaar stak. Altijd eerst zorgen voor en zorgen maken over een ander.

Het laatste liedje dat ze me stuurde is:

“Ozark! Het eerste nummer dat je me ooit liet horen. De eerste keer dat je met me praatte via muziek. Dit liedje luisterde je kennelijk toen je verliefd op me was, maar dit nog niet durfde te zeggen. Dat was dit nummer toch he? Geweldige Arjen, om je aan te sporen me toch mee uit te vragen. Oh en ik had ook nog nooit van Ozark gehoord, kende de beste man niet. Later heb ik met veel plezier naar zijn muziek geluisterd. Vooral naar Indian Summer, heerlijk nummer.”

Dat was zeker dit liedje San. Dit liedje heeft een extra speciale betekenis, want dit hebben we ook als entree-muziek op onze bruiloft gebruikt. En ja, muziek helpt mij vaak om bepaalde emoties onder woorden te brengen. Dan luister ik naar de tekst en als dat dan precies verwoord wat ik voel, dan blijft dat plakken. Dan laat ik liever dat liedje horen, dan dat ik probeer dezelfde boodschap met mijn eigen woorden te vertellen. Beter slim gejat, dan slecht verzonnen. Ik heb me de afgelopen maanden gerealiseerd, dat liefdesliedjes vaak gaan over afscheid nemen. Muziek is emotie, het laat je terugdenken aan vroeger, het neemt je mee in een verhaal en het beïnvloedt je stemming op dat moment. De onderliggende emoties van rouwen en liefdesverdriet verschillen dan ook niet zoveel van elkaar. Blijkbaar rouw ik niet alleen, maar heb ik ook liefdesverdriet.